Merhaba Sevgili Palto okurları! Birçoğumuza okumayı sevdiren, kitaplara olan aşkı başlatan Dünya Klasiklerine dair hazırladığım nâçizâne çeiviri ve yayınevi önerilerimin devamı ile karşınızdayım.
İlk önerilerimi Klasikler arasında daha çok ön planda olan eserler arasından gerçekleştirmeye dikkat ettim. Bu tercihimin sebebi, maalesef o eserlerde büyük bir çeviri kargaşası ve ticari kaygılar yüzünden metin tahribatı olmasıydı.
Bu kez önerilerimi sıralarken dilimize yeni kazandırılan ya da daha iyi bir çeviri ile sunulan eşsiz Dünya Klasiklerini de eklemeye dikkat ettim.
Bilinenlerle birlikte farklı Dünya Klasikleri ve çevirilerine de odaklandığım nâçizâne önerilerimin sizleri manalı bir yolculuğa çıkarması dileğimle.
Yitirilen Cennet – John Milton
İlk önerimde Türkçeye başarılı bir çeviri ile kazandırılan İngiliz Şair John Milton’un Yitirilen Cennet‘ine yer vermek istedim.
İthaki yayınlarından Yiğit Yavuz‘un başarılı çevirisi ile okurların ilgisine sunuluyor Yitirilen Cennet. Shakespeare’den sonra İngiliz edebiyatında üzerinde en çok konuşulmuş, tartışma yürütülmüş isimlerden biri olan John Milton, Yitirilen Cennet’te içerdiği mitolojik ve teolojik konularla dikkat çekmektedir.
İthaki yayınları başta olmak üzere, çevirmen Yiğit Yavuz’un da titiz bir çalışma ortaya koymasıyla birlikte Yitirilen Cennet’in başarılı bir şekilde Türk okurlara sunulduğunu düşünmekteyim.
Yeraltından Notlar – Dostoyevski
Dünya Klasikleri dendi mi akla gelen ilk yazarlardan biri de Dostoyevski’dir. Dostoyevski’nin eserleri çokça yayınevi tarafından farklı versiyonlarla basılmıştır. Merdiven altı yayınevlerinin en çok sevdiği yazarlardan biridir Dostoyevski.
Maalesef bu durum Dostoyevski kitaplarının orijinal hâlinden uzaklaşmasını da sebep olmuştur. 4.99-9.99 gibi absürt fiyatlara marketlerde, büfelerde garip garip yayınevlerinden çıkmış Dostoyevski çevirilerine rastlamak mümkündür. Ben Yeraltından Notlar kitabı için iki çeviri önerisinde bulunacağım.
İlk önerim Can yayınlarından çıkan Ergin Altay çevirisi. Rus edebiyatı eserlerinden çokça çeviri yapmış Ergin Altay, bu kitabı da başarıyla dilimize kazandıranlardan.
Yeraltından Notlar ile ilgili bir diğer yayınevi ve çevirmen önerim İş Bankası Kültür yayınlarının Hasan Âli Yücel Klasikler Dizisi‘nde yer alan Nihal Yalaza Taluy çevirisi. Kitabın orijinal metnine sadık ve çok başarılı bir çeviri. İki yayınevi de gönül rahatlığı ile tercih edilebilir.
İlahi Komedya – Dante Alighieri
2021 yılında beni yayıncılık açısından en çok sevindiren olaylardan biri Dante’nin eşsiz eseri İlahi Komedya‘nın özüne uygun bir şekilde ve farklı versiyonları ile okurların ilgisine sunulması oldu.
Burada İlahi Komedya’yla ilgili önerilerimi ve heyecanımı paylaşmadan önce, özellikle Dünya Klasikleri noktasında ilgili bir okur olarak bu özenli çalışmaları bizlere sunan Alfa yayınları yayın yönetmeni Mustafa Küpüşoğlu ve Everest yayınları yayın yönetmeni Saadet Özen‘e teşekkür ediyorum.
İlahi Komedya ile ilgili ilk önerim Alfa yayınlarının İngiliz şair ve ressam William Blake‘in resimleriyle hazırladığı bu özel ciltli baskı. İlahi Komedya, Cehennem, Araf ve Cennet olarak 3 bölümden oluşan İtalyan edebiyatının en meşhur epik şiiri.
İlahi Komedya‘da Dante Alighieri, ölüm sonrası sırasıyla Cehennem, Araf ve Cennette geçen bir seyahati kendi ağzından anlatır. Buradaki ana kahraman yazarın kendisidir. Orta Çağda “Komedya“, “tragedya‘nın” tersine sonu iyi biten hikâye anlamına gelmekteydi. İlahi Komedya‘daki “komedya” kelimesi, öyküsünün güldürü unsurları taşıdığı anlamına gelmemektedir.
İlahi Komedya Toskana lehçesi ile yazılmış bir eserdir. İlahi Komedya, Toskana lehçesinin modern İtalyan dili olarak gelişmesine de yardımcı olmuştur.
Bu ciltli baskı William Blake’in eşsiz resimleri ile herkesin kitaplığında görmek isteyeceği tarzda bir çalışma olmuş diyebilirim. Bu baskı ile ilgili dikkatimi çeken bir unsur da çevirmenin adına kitabın kapağında yer verilmemesi.
Alfa yayınlarının diğer İlahi Komedya baskılarında da aynı durum söz konusu. Açıkçası burada çevirmenin arka planda olmaması gerektiğini düşünüyorum. Bunu bir eleştiri olarak belirtebilirim.
William Blake’in resimleriyle süslenmiş İlahi Komedya‘yı İtalyanca aslından çeviren isim Sevinç Elpida Kara. Ayrıca kitabın içinde “Çeviri İhya ve Notlar” başlığı altında Seçkin Erdi ismine de yer verilmiş. Sanırsam bu durum bu eser için iki çevirmenin beraber çalıştığı anlamına geliyor.
Ciltli bir baskı ve özel resimlerin de içinde olmasından kaynaklı bu çeviri yüksek bir fiyat etiketiyle okurlara sunuluyor. Daha çok koleksiyonluk bir kitap olarak da düşünülebilir.
Bir diğer İlahi Komedya çevirisi önerim yine Alfa yayınlarından çıkan Sandro Boticelli’nin resimleriyle süslenmiş baskı. Burada da yukarıdaki eserde olduğu çevirmen ekibi aynı. Karton kapak ile sunulan bu İlahi Komedya versiyonu William Blake’li versiyona göre biraz daha uygun fiyata sahip.
Alfa yayınlarının İlahi Komedya ile ilgili 3 farklı baskısı daha bulunmakta. Bu diğer 3 baskı kitabın içindeki bölümlerinin ayrı ayrı basılmış versiyonları ve daha uygun fiyatlara sahipler. Yine bu eserlerin de çevirmen ekibinde Sevinç Elpida Kara ve Seçkin Erdi yer almakta.
Bir başka İlahi Komedya çevirisi de Everest yayınları tarafından okurların ilgisine sunuldu. Bu çeviriyi de başarılı buluyorum. Everest yayınlarının okura sunduğu İlahi Komedya‘nın çevirmeni Ayçin Kantoğlu.
İlahi Komedya gibi kült bir eserin dilimizde farklı baskılar ve çevirilerle sunulmuş olmasının okurlar için değerli olduğunu düşünüyorum.
Vadideki Zambak – Honoré de Balzac
Balzac da Dostoyevski gibi, merdiven altı yayınevleri tarafından çokça suistimal edilen yazarlardan biridir. Vadideki Zambak kitabını her yerde ne olduğu belli olmayan çeviriler ve yayınevleri tarafından satışa sunulmuş görebiliriz. Vadideki Zambak ile ilgili iki çeviriyi önereceğim.
İlk önerim İş Bankası Kültür yayınlarının Hasan Âli Yücel Klasikler Dizisi’nde yer alan, Volkan Yalçıntoklu‘nun Türkçeleştirdiği Vadide Zambak kitabı. Orijinaline sadık ve başarılı bir çeviri.
Diğer önerim ise Can yayınlarının Tahsin Yücel‘in Türkçesi ile sunduğu Vadideki Zambak. Bu çeviri de orijinaline sadık ve başarılı bir çeviri. Hem İş Bankası hem de Can yayınları Vadideki Zambak için makul bir etiket fiyatı belirlemişler. Ben Tahsin Yücel’in Fransızca çevirilerini daha beğendiğim için Can yayınlarını biraz daha önde görüyorum.
Genç Harold’ın Yolculuğu – Lord Byron
Son önerim dilimize yeni kazandırılan bir eser: İngiliz edebiyatının büyük yazarlarından Lord Byron’ın Genç Harold’ın Yolculuğu kitabı. Lord Byron, Shakespeare’den sonra, Charles Dickens‘la beraber en çok okunan İngiliz yazarlardan biri. Beyoğlu Kitabevi başarılı çevirmenlerden Tamer Gülbek‘in çevirisi ile sunuyor Genç Harold’ın Yolculuğu‘nu.
Genç Harold’ın Yolculuğu, Byron’ın Don Juan‘la birlikte dünya edebiyatına kazandırdığı iki heybetli klasikten biri. Genç Harold’ın Yolcuğu, genç ve soylu Harold’ın ülkesinden ayrılmak zorunda kalarak yaptığı yolculuğu anlatır.
Bu yolculuk kişisel bir destana dönüşür. Harold çokça ülke gezer. Yolculuğuna ilk başladığı yer, Napoléon Savaşlarının ve kadim geçmişin gölgesinin düştüğü Portekiz ve İspanya olur. Harold sonrasında sırasıyla, Arnavutluk ve Yunanistan’a, Orta Avrupa ve kısmen Türkiye’den İtalya coğrafyasına dek uzanan yolculuklarında kendini ve Avrupa’nın köklerini arar.
Shakespare ve Dickens’ın daha çok bilindiği ülkemizde bir başka önemli klasiğin okurlara sunulmasını değerli buluyorum.
Dünya Klasiklerine ilgili bir okur olarak nâçizâne yayınevi, çevirmen ve eser önerilerimi sundum. Kitapların dünyamızdaki en hakiki dostlar olduğuna inanan biri olarak yeni dostluklar kurman dileğimle sevgili okurum.
